Với khả năng giữ nóng hoặc lạnh đồ uống trong nhiều giờ liền, bình giữ nhiệt giúp người sử dụng tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, một vấn đề ít được chú ý nhưng có thể xảy ra trong một số trường hợp là sự cố bình bị nổ. Vậy tại sao bình giữ nhiệt bị nổ? Bài viết này, Jadidy sẽ khám phá nguyên nhân, các nguy cơ tiềm ẩn và cách phòng ngừa để đảm bảo an toàn khi sử dụng bình giữ nhiệt.

1. Tại sao bình giữ nhiệt bị nổ?

Mặc dù những sự cố bình giữ nhiệt bị nổ không phải là hiện tượng phổ biến, nhưng chúng vẫn có thể xảy ra trong một số tình huống đặc biệt. Chính áp suất tích tụ bên trong bình là yếu tố chính dẫn đến sự cố này.

1.1. Tăng áp suất trong bình

Một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến bình giữ nhiệt có thể nổ là do áp suất tăng quá mức bên trong bình. Khi bạn đổ chất lỏng nóng vào bình và đậy kín nắp, hơi nước sẽ dần dần giải phóng ra khi chất lỏng nguội đi. Tuy nhiên, nếu nắp bình không thể mở ra để giải phóng hơi nước, áp suất bên trong bình sẽ tăng lên, dẫn đến nguy cơ nổ.

1.2. Thay đổi nhiệt độ đột ngột

Thay đổi nhiệt độ đột ngột là một yếu tố khác gây ra sự nổ. Nếu bạn đặt bình chứa nóng vào môi trường lạnh như tủ đông hoặc nước đá lạnh, sự thay đổi nhiệt độ này sẽ tạo ra sự chênh lệch áp suất đáng kể giữa bên trong và bên ngoài bình. Điều này có thể dẫn đến vỡ hoặc nổ bình. Ngoài ra, khi bạn để bình giữ nhiệt dưới ánh nắng mặt trời quá lâu hoặc quên trong xe hơi vào một ngày nóng bức, nhiệt độ cực đoan cũng có thể làm tăng nguy cơ nổ.

 

1.3. Đồ uống có ga và lên men

Khi chứa đồ uống có ga hoặc đồ uống lên men như bia, rượu vang, quá trình cacbonat hóa tự nhiên hoặc quá trình lên men tiếp tục diễn ra ngay cả khi đã đóng kín. Điều này dẫn đến việc sản sinh ra khí carbon dioxide (CO2), một loại khí không thể thoát ra ngoài do cấu trúc kín của bình giữ nhiệt. Theo thời gian, lượng khí CO2 này tích tụ ngày càng nhiều, làm tăng áp suất đáng kể bên trong bình.

Áp suất nội tại tăng cao vượt quá giới hạn chịu đựng của vật liệu làm bình giữ nhiệt. Các bộ phận của bình, đặc biệt là nắp và thân bình, có thể bị căng thẳng quá mức. Đến một ngưỡng nhất định, áp suất này sẽ gây ra hiện tượng nổ, tiềm ẩn nguy cơ gây thương tích cho người xung quanh và hư hỏng tài sản. 

 

1.4. Hư hỏng cấu trúc bình

Bình giữ nhiệt hoạt động dựa trên lớp đệm chân không giữa hai lớp vỏ, giúp ngăn chặn sự truyền nhiệt và duy trì nhiệt độ ổn định cho đồ uống. Khi lớp đệm chân không này bị lỗi hoặc hư hỏng, khả năng cách nhiệt của bình giảm đáng kể. Đồng thời, sự cố này cũng làm suy yếu cấu trúc chịu lực của bình, khiến nó trở nên nhạy cảm hơn với áp suất bên trong.

Ngay cả khi chứa các chất lỏng thông thường, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng có thể gây ra ứng suất lên thành bình, và ở những điểm yếu do hỏng hóc, nguy cơ nứt vỡ sẽ tăng cao.

Nắp bình có vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường kín bên trong. Nếu nắp bị hỏng, gioăng cao su bị chai cứng hoặc không còn khít, không khí và hơi ẩm có thể lọt vào bên trong. Đối với các bình đã có sẵn vết nứt hoặc vết bể, những điểm yếu này sẽ tập trung ứng suất, làm cho bình dễ dàng bị vỡ hoặc nổ tung khi gặp áp lực dù là nhỏ nhất, đặc biệt là khi có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột.

 

2. Những tình huống nguy hiểm dẫn đến bình giữ nhiệt phát nổ 

Một khi áp suất trong bình giữ nhiệt vượt quá mức an toàn, hậu quả có thể nghiêm trọng. Nếu không được xử lý kịp thời, bình có thể phát nổ, gây thương tích cho người sử dụng hoặc làm hỏng tài sản xung quanh. Dưới đây là một số tình huống có thể dẫn đến nổ:

2.1. Lắc bình khi có áp suất tăng

Việc lắc tạo ra sự xáo trộn mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình giải phóng khí hòa tan trong chất lỏng diễn ra nhanh hơn. Đối với đồ uống có ga hoặc đồ uống đang lên men, điều này đồng nghĩa với việc lượng khí carbon dioxide được giải phóng đột ngột, làm áp suất bên trong bình tăng vọt một cách nhanh chóng. Áp lực gia tăng đột ngột này có thể vượt quá khả năng chịu đựng của bình, dẫn đến nguy cơ nứt vỡ hoặc thậm chí là nổ.

 

2.2. Mở nắp bình quá mạnh

Khi nắp được mở đột ngột, áp suất cao bên trong sẽ giải phóng một cách nhanh chóng, tạo ra một lực đẩy mạnh. Nếu nắp bình không được thiết kế để kiểm soát sự giải phóng áp suất này một cách an toàn, hoặc nếu bình đã có những hư hỏng tiềm ẩn, lực đẩy này có thể gây ra hiện tượng nắp bị bật mạnh, thậm chí làm vỡ hoặc nổ toàn bộ bình, gây nguy hiểm cho người mở.

2.3. Lưu trữ đồ uống có ga trong bình

Bản chất của đồ uống có ga là chứa một lượng lớn khí carbon dioxide hòa tan dưới áp suất. Khi được chứa trong môi trường kín của bình giữ nhiệt, khí CO2 tiếp tục có xu hướng thoát ra khỏi dung dịch, làm tăng dần áp suất bên trong. Theo thời gian, áp suất này có thể vượt quá giới hạn an toàn của bình, dẫn đến tình trạng nứt vỡ hoặc nổ bất ngờ, gây mất an toàn cho người sử dụng.

 

3. Các biện pháp phòng ngừa để tránh bình giữ nhiệt bị nổ

3.1. Kiểm tra bình trước khi sử dụng

Việc kiểm tra kỹ lưỡng bình giữ nhiệt trước mỗi lần sử dụng là một bước quan trọng để đảm bảo an toàn và phòng tránh nguy cơ nổ. Các vết nứt, mẻ, hoặc bất kỳ hư hỏng nào trên thân bình, nắp đều có thể làm suy yếu cấu trúc chịu lực của bình. Những điểm yếu này sẽ trở thành nơi tập trung ứng suất khi có sự thay đổi nhiệt độ hoặc áp suất bên trong, làm tăng đáng kể khả năng bình bị vỡ hoặc nổ. 

3.2. Không để bình tiếp xúc với nhiệt độ cực đoan

Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột hoặc nhiệt độ quá cao/quá thấp có thể gây ra những tác động tiêu cực đến cấu trúc và khả năng chịu áp suất của bình giữ nhiệt. Nhiệt độ quá cao có thể làm giãn nở các vật liệu cấu tạo bình, gây ra ứng suất và làm suy yếu liên kết giữa các bộ phận.

Ngược lại, nhiệt độ quá thấp, đặc biệt là khi đặt bình trong tủ đông, có thể làm chất lỏng bên trong giãn nở khi đóng băng, tạo ra áp lực lớn lên thành bình và dẫn đến nứt vỡ. Việc tránh để bình tiếp xúc trực tiếp với các nguồn nhiệt như bếp ga, lò vi sóng hoặc đặt trong tủ lạnh, tủ đông giúp duy trì tính toàn vẹn của bình, đảm bảo khả năng chịu áp suất ổn định và giảm thiểu nguy cơ nổ không mong muốn.

 

3.3. Mở nắp bình cẩn thận

Mở nắp chậm rãi cho phép áp suất bên trong giảm dần một cách an toàn, tránh được tình huống áp suất bị giải phóng quá nhanh và gây nguy hiểm. Đồng thời, việc lựa chọn mở nắp ở nơi thoáng mát, tránh không gian kín hoặc chật hẹp cũng giúp giảm thiểu rủi ro nếu có bất kỳ sự cố bất ngờ nào xảy ra trong quá trình mở.

3.4. Hạn chế lưu trữ đồ uống có ga

Nếu bạn thường xuyên có nhu cầu mang theo đồ uống có ga, việc chuyển sang sử dụng các loại bình giữ nhiệt chuyên dụng được thiết kế riêng cho mục đích này là một giải pháp an toàn và hiệu quả hơn. Những bình chuyên dụng này thường có van thoát khí hoặc cấu trúc chịu lực tốt hơn để đối phó với áp suất cao.

Ngoài ra, ngay cả khi sử dụng bình giữ nhiệt thông thường, việc hạn chế thời gian lưu trữ đồ uống có ga cũng là một biện pháp cần thiết. Để đồ uống có ga trong bình quá lâu sẽ tạo điều kiện cho khí CO2 tiếp tục được giải phóng, làm tăng dần áp suất bên trong. Việc tiêu thụ đồ uống trong thời gian ngắn sau khi cho vào bình sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ áp suất tích tụ đến mức nguy hiểm. 

 

3.5. Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng bình

Theo thời gian, các bộ phận của bình như lớp đệm chân không và nắp có thể bị hao mòn hoặc hư hỏng do tác động của môi trường và quá trình sử dụng. Lớp đệm chân không bị lỗi sẽ làm giảm khả năng cách nhiệt và đồng thời làm suy yếu cấu trúc chịu lực của bình. Nắp không kín sẽ không đảm bảo được môi trường kín bên trong, tạo điều kiện cho áp suất tích tụ không kiểm soát khi chứa đồ uống có ga hoặc đồ uống đang lên men.

Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng tiềm ẩn như lớp đệm chân không bị phồng rộp, nắp bị nứt vỡ hoặc gioăng cao su bị chai cứng, mất khả năng đàn hồi. Nếu phát hiện bất kỳ vấn đề nào, việc thay thế các bộ phận bị hỏng ngay lập tức là vô cùng cần thiết.

 

Kết luận

Mặc dù bình giữ nhiệt không phải lúc nào cũng phát nổ, nhưng nếu không sử dụng đúng cách và bảo dưỡng kịp thời, chúng vẫn có thể gây ra những sự cố nguy hiểm. Để tránh tình huống này, người dùng cần hiểu rõ về nguyên nhân dẫn đến việc nổ bình, từ đó thực hiện các biện pháp phòng ngừa như kiểm tra bình, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và cẩn thận khi lưu trữ đồ uống có ga. Khi sử dụng bình giữ nhiệt đúng cách, bạn sẽ không chỉ đảm bảo an toàn mà còn kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.